Endometriozis (Çikolata Kisti)

Endometriozis Nedir?

Kadınların önemli bir bölümünde adet kanının bir kısmı tüpler yoluyla geriye, karın boşluğuna geçmektedir. Normalde, bu doku ve kan parçaları vücudun bağışıklık sistemi tarafından ortadan kaldırılırken bir kısmında bu olay gerçekleşememektedir. Bunun sonucunda, rahim içi duvarını döşeyen endometrium dokusu, bu bölge dışında diğer organlarda görülür ki bu hastalığa “endometriozis” adı verilir. Endometriumun rahim dışında yerleştiği alanlara “endometriozis odağı” denilmektedir. Bu odakların sayı ve büyüklükleri çok fazla değişkenlik gösterebilmektedir. Endometrium hücreleri, östrojen hormonlarıyla beslendiğinden, her adet döneminde endometriozis odakları giderek genişleyip büyürler.

Ne Sıklıkta Görülür?

Endometriozis’in kesin tanısı ameliyat veya laparoskopi esnasında konulduğundan görülme oranı hakkında farklı oranlar bildirilmektedir. Kasık ve adet sancısı olan bayanların yaklaşık %50’sinde, kısırlık nedeni ile başvuranların ise %10-90’ında endometriozis bulunmaktadır.

Endometriozis’e Neden Olan Faktörler?

Endometriozis’in nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak bazı faktörler suçlanmaktadır. Bunlar;

• Adet kanının tüplerden karın boşluğuma geçmesi
• Savunma-bağışıklık sistemi bozukluğu; yanlış yerlerdeki endometrium hücrelerinin vücut tarafından eritilememesi,
  (Adet karın boşluğuna geçen adet kanının ortadan kaldırılamaması),
• Hormonal faktörler (Adet görmeyen genç kızlar ve menopoz döneminde endometriozis görülmemektedir),
• Sigara ve alkol,
• Genetik faktörler’dir. (Birinci derece akrabalarda risk %5-7 artmaktadır).

Endometriozis Hangi Şikayetlere Yol Açar?

Endometriozis odaklarının en belirgin özelliği, bulundukları dokuda özel reaksiyon yaratarak organ-doku yapışıklıklarına yol açmasıdır. (Örneğin; barsak-rahim, tüp-rahim, barsak gibi). Bu yapışıklıkların bulunduğu bölgeye veya bölgelere göre de şikayetler olmaktadır. Organlardaki yapışıklıklar, yer değiştirmeler ve çekilmeler sonucu ağrı oluşmaktadır.

En sık görülen şikayetler,

• Adet dönemlerinin sancılı hale gelmesi,
• Kasık-bel ağrıları, makata vuran ağrı,
• Cinsel ilişkide ağrı olması,
• Adet düzensizlikleri,
• Gebe kalamamak olarak sıralanabilir.

Endometriozis Nerede Görülür?

Endometriozis odaklarının yaygınlığına göre hastalık 4 evreye ayrılır. En hafifi 1.evredir. Endometriozis odakları çok değişik doku ve organlarda bulunabilir. Karın boşluğu ve iç genital organların üzerinde veya içinde yerleşebilir.

• Rahim arka boşluğunu örten periton zarı,
• Rahim bağları,
• Tüpler,
• İnce-kalın barsaklar.
• Mesanede, vajinada ve rahim ağzında da görülebilir.
• Nadiren genital organların dışında görülür.

 Çikolata Kisti Nedir?

Endometriozis odakları, küçük, koyu kırmızı, mavi renkte yapılardır. Yumurtalık yüzeyinde başlayan bu odaklar her adet döneminde kanamaya başlayarak yumurtalık dokusu içinde kistik bir yapıya dönüşür. İçerisinde birikmiş eski kan bulunduran bu yapılara çikolata kisti (endometrioma) adı verilir. Ultrasonografide tipik görüntüleri olan çikolata kistleri, zaman içinde hormonal etkilere bağlı olarak büyüyebilmektedir. Ayırca kanda Ca 125 seviyesi teşhis ve sonraki takipte faydalı bir veri olmaktadır.

İzmir Endometriozis Tedavisi

İzmir Endometriozis tedavisi hastanın şikayetleri, sosyal durumu (evli olup, olmaması), çocuk isteği durumu ve genel beklentilerine göre planlanıp uygulanmaktadır. Bununla beraber en etkili tedavi şekli laparoskopik cerrahidir. Cerrahi sayesinde endometriozis odakları çıkartılıp tahrip edilebilmekte, yapışıklıklar giderilmekte ve yumurtalıktaki çikolata kisti (kistleri) çıkartılabilmektedir. Bunun yanında uzun süre devam eden kasık ve bel ağrıları, cinsel ilişkide ağrı şikayeti olan hastalarda ağrı iletimini sağlayan sinir uçlarının tahrip edilmesi sağlanabilmektedir. Tüplerdeki yapışıklık ve tıkanıklıklarda operasyon esnasında teşhis ve tedavi edilebilmektedir.

Tedavide geç kalındıkça yapılacak operasyonun genişliği artar, tedavinin etkileri azalabilir. Endometriozisli hastalar sürekli kontrol altında kalmalıdırlar. Menopoz sonrası rahatlama beklenir.