Gebelik Öncesi Danışmanlık

Gebelik Öncesi Danışmanlık

Gebelik öncesi muayene ve bilgilendirme sadece tıbbi bir hastalığı olan kişilere değil gebelik planlayan tüm çiftlerin mutlaka basvurması gereken bir durumdur.Gebelik öncesi yapılan muayenede anne adayının tıbbi, genetik ve sosyal durumunun araştırılması, gerekli düzeltmelerin yapılabisi için gelmereklidir. Gebelik öncesi görüŞmede anne adayının gebeliği etkileyebilecek sistemik bir rahatsızlık,enfeksiyon taraması,anne adayının kapsamlı jinekolojik muayenesini içerir. Gebelik planlayan çiftlerin gebelik planladıkları tarihten 3 ay öncesinde kadın doğum uzmanlarına başvurup gerekli tetkiklerin yapılması ve folik asit destegine başlanılmalıdır. Ayrrıca anne adayından smear testi yapılmalı eğer gerekli ise gebelik öncesi diş tedavileri tamamlanmamalıdır.

Gebelik Takibi

Gebelik tesbitinden itibaren doğuma kadar olan 40 haftalık dönemde düzenli aralıklarla anne ve bebeginin kontrolleri yapılmalıdır. Anne ve bebeği etkileyebilecek problemlerin önceden öngörülmesi gerekli tedbir ve tedavilerin baslanabilmesi acısından önemlidir.
Gebelik tesbit edildikten hemen sonra gebelik takiplerine başlanıp gebenin durumuna göre kontrol tarihleri kararlaştırılmalıdır.
Gebelikte önerilen kilo alımı, zayıf kadınlar için 12,5-18 kg., normal kilodaki kadınlar için 11,5-16 kg., fazla kilolu kadınlar için 7-11,5 kg. kadardır. Buna göre gebe kalacak kadınların ideal kiloya ulaşması önerilmelidir
Her kontrolde ağırlık ölçümü, tansiyon ölçümü, USG ile bebeğin incelenmesi ve varsa gebenin mevcut şikayetleri değerlendirilir.
İlk muayenede tam kan tablosu rutin biyokimya ölçümleri, açlık kan şekeri, hepatit ve de diğer bulaşıcıhastalık belirtecleri, kan grubu tayini ve idrar tahlilleri yapılır. Dönem dönem bu tahliller yenilenir, vaginal ve idrar yolu enfeksiyon durumunda tedavi gerekip gerekmediği muayene ve tahlillerle netleştirilir. Gebelik yaşının belirlenmesinde, en önemli yöntem son adet tarihine göredir. Gebelik haftası ve beklenen doğum tarihi son adet tarihine göre belirlenir. Son adet tarihi hatırlamıyorsa ultrasonografide bebeğin en erken görüldüğü tarihe göre gebelik haftası tesbit edilir.

İlk 3 ayda takip: gebelik takibine ne kadar erken başlanırsa anormallikleri fark edebilmek o kadar başarılı olacaktır. İzleme detaylı öykü, genel bulgular, özgeçmiş, soygeçmiş, sistemik hastalıkların sorgulanması vb. ile başlayıp kayda geçilir.
Gebenin başlangıç boy ve kilosu kaydedilir. Gebelik süresince normal kilodaki bir bayanın ortalama 12,5 kg, zayıf bir bayanın 15 kg, kilolu bir bayanın ise 8 kg alması hedefler arasındadır. Bu değerler hastalara göre özgüleştirilmeli ve bu yönde bilgilendirilmelidirler.

11-14 haftada Ultrasonografi ile ense kalınlığı ölçümü burun kemiği varlığı ile birlikte fetal kromozomal anomali taramasının ilk basamağı olan ikili tarama testi hakkında hasta bilgilendirilmelidir.
Fetal kromozomal anomaliler için kendisi mutlaka kesin tanı isteyen ya da risk artışı nedeni ile gereken gebeler 9. Haftadan itibaren yapılabilen anne karnından fetal DNA ayrıştırma testlerinden bahsedilmelidir.

16-18. haftalar arasında yine fetal kromozal anomali tarama testleriden olan ve nöral tüp defekti (Bebeğin bulunduğu sıvıdan örne alma) yapılabilir.

20-24. haftalar arasında mümkünse Perinatoloji uzmanları tarafından anomali taraması amacıyla ayrıntılı ultrasonografi yapılmalıdır.
22-26 haftalar arasında mümkünse bebekte doğum öncesi ve sonrasında problem oluşturabilecek herhangi bir kalp yapısal bozukluğu var mı anlamak amacıyla fetal eko yapılmalıdır.

24-28. haftalar arasında gebelik şekeri açısından tarama veya tanı testlerinin yapılması uygundur. Bu testler sonucunda gebelik şekeri (Gestasyonel diabet) tanısı koyulur ise diyet+ egzersiz ile birlikte düzenli kan şekeri takipleri yapılır. Bunlara rağmen şekerleri yüksek giden hastalara insülin başlanması gerekebilir. Gebelik şekeri varlığı bebekte herhangi bir sakatlığa yol açmaz ancak bu bebeklerde kilo artışı normal doğumda problemlere yol açmaktadır. Ayrıca bu bebekler doğduktan sonra akciğer sorunlarına bağlı solunum sıkıntısı, kan tablosunda glukoz ve bazı minerallerin düşmesine bağlı metabolik sorunlar yaşayabilirler.
Kan uyuşmazlığı olan gebelerde uyuşmazlık iğnesi ortalama 27-28 haftada yaptırılır. Ayrıca gebeliğin 7. Haftasından itibaren herhangi her bir dönemde yaşanacak vaginal kanamalar sonrası ve amniosentez sonrası bu iğne rutin uygulanmalıdır.

28. hafta’ dan sonra gebe durumuna göre 2-4 haftada bir görülmelidir. Bebeğin büyüme gelişmesi ve gebenin anormal bulguları değerlendirilmelidir.
32. haftadan itibaren NST takiblerine başlanmalıdır. NST bebeğin iyilik halini gösteren bir testtir. Aynı zamanda gebenin doğumla ilgili ağrıları hakkında da bize bilgi verir.
36.haftadan sonra gebeler haftada bir takip edilmelidir.
37. hafta’dan normal doğuma engel durumun olmadığı hastalara çıkım muayenesi yapılmalıdır. Anne ve bebek için sağlıklı ve fizyolojik olan normal doğumdur. Sezeryan doğum vagınal doğumun olmadığı durumlarda kullanılan bir müdahaledir.
NST muayenesi 32-36. Haftadan itibaren hastanın risk durumuna göre başlar. Doğuma kadar belli aralıklarla tekrarlanır.
37. haftadan 40 haftaya kadar gebe haftada bir değerlendirilir.
40. Haftaya gelindiğinde doğum hala başlamıyor ise annenin ve bebeğin durumuna göre maximum bir haftadan daha yakın takiple beklenir. Eğer doğum bu süreçte de gerçekleşmezse belirlenen bir tarihte doğumu başlatmak gerekir.